طرز تهیه شیر برنج مجلسی خوشمزه و ساده در خانه 🍚
- نوشته اشکان
- به روز شده در
- در پیشغذا ایرانی
شیر برنج چیست؟
شیر برنج یا «شیربرنج» یکی از دسرهای سنتی ایرانی است که با پخت برنج در شیر و شیرین کردن آن تهیه میشود. بافت کرمی، عطر گلاب و طعم ملایم آن، این دسر را به انتخابی محبوب برای میانوعده کودکان و بزرگسالان تبدیل کرده است.
شیر برنج ریشه در آشپزی شمالی ایران دارد و از دوران صفویه به عنوان دسر مجلسی شناخته میشد. در شب یلدا، ماه رمضان و مراسم نذری گرم سرو میشود و نماد برکت و شیرینی زندگی است.
فواید شیر برنج
شیر برنج منبع کلسیم، پروتئین و کربوهیدرات پیچیده؛ انرژیزا برای کودکان در حال رشد، کمک به سلامت استخوانها، بهبود گوارش با گلاب و هل. با شکر کمتر، گزینهای سالم برای میانوعده است.
مواد اولیه شیر برنج مجلسی
برنج ایرانی، شیر پرچرب، شکر، گلاب و هل پایه اصلی هستند. خامه برای بافت کرمی و پسته و دارچین برای تزیین اختیاریاند. همه مواد ساده و در دسترساند.
تهیه شیربرنج برای تعداد نفرات بیشتر
مواد اولیه این دستور شیر برنج برای ۴ نفر نوشته شده و با یک لیوان برنج شروع میشود. برای تنظیم مقدار برای تعداد بیشتر، کافی است تمام مواد را به نسبت برابر ضرب کنید: برای ۶ نفر همه مواد را ۱.۵ برابر کنید (مثلاً ۱.۵ لیوان برنج، ۴.۵ لیوان شیر، ۱.۵ لیوان شکر)، برای ۱۰ نفر ۲.۵ برابر (۲.۵ لیوان برنج، ۷.۵ لیوان شیر و غیره)، برای ۲۰ نفر ۵ برابر و برای ۵۰ نفر به عنوان نذری ۱۲.۵ برابر کنید (۱۲.۵ لیوان برنج، ۳۷.۵ لیوان شیر، ۱۲.۵ لیوان شکر، ۶.۲۵ لیوان خامه و بقیه مواد به همین نسبت).
برای نذریهای با مقدار زیاد، از قابلمههای صنعتی بزرگ استفاده کنید، شیر را در چند مرحله اضافه کنید تا یکدست شود و حتماً مدام هم بزنید تا ته نگیرد؛ همچنین میتوانید شکر را کمی کمتر کنید تا طعم متعادلتری داشته باشد و با شیره انگور یا مربا هنگام سرو شیرین شود.
طرز تهیه شیر برنج با آرد برنج
اگر به دنبال شیر برنجی با بافت کاملاً لطیف، یکدست و مخملی هستید و میخواهید زمان پخت را به حداقل برسانید (بهویژه برای کودکان، سالمندان یا مهمانیهای بزرگ)، طرز تهیه شیر برنج با آرد برنج بهترین انتخاب است.
به جای یک لیوان برنج دانهای، یک لیوان آرد برنج مرغوب و الکشده را آماده کنید و بقیه مواد را دقیقاً مانند دستور اصلی نگه دارید. ابتدا آرد برنج را در یک لیوان آب سرد کاملاً حل کنید و با همزن دستی یا چنگال هم بزنید تا هیچ گلولهای باقی نماند؛ سپس این مخلوط را همراه ۲ لیوان آب جوش اضافی در قابلمه بریزید و روی حرارت ملایم قرار دهید. مدام و بدون توقف هم بزنید تا آرد بپزد و غلیظ شود (حدود ۵ دقیقه).
حالا شیر را بهتدریج اضافه کنید، شکر حلشده در نصف لیوان آب جوش را بریزید و حرارت را متوسط کنید تا شیر برنج به غلظت فرنی غلیظ برسد (حدود ۸-۱۰ دقیقه). در ۲ دقیقه آخر، گلاب و هل را اضافه کنید، خامه همدما با محیط را بریزید یک بار دیگر نیز هم بزنید.
کل این فرآیند فقط ۱۵ دقیقه طول میکشد، ته نمیگیرد، دانهدانه نمیشود و عطر و طعم سنتی شیر برنج را با بافتی ابریشمی حفظ میکند. در نهایت در کاسههای سرو بریزید، با پودر پسته، خلال بادام و دارچین تزیین کنید و گرم (در زمستان) یا سرد (در تابستان) سرو نمایید.
شیر برنج
تهیه شده توسط اشکان- زمان آماده سازی 130 دقیقه
- زمان پخت 35 دقیقه
- مناسب برای 4 نفر
- میزان کالری 235 کالری
مواد لازم شیر برنج
| مواد | مقدار | |
|---|---|---|
| برنج ترجیحاً ایرانی مرغوب | 1 لیوان | |
| شیر پرچرب یا کمچرب | 3 لیوان | |
| شکر قابل جایگزینی با شیره انگور یا عسل | 1 لیوان | |
| آب جوش ۳ لیوان برای پخت برنج؛ نصف لیوان برای شکر | 3.5 لیوان | |
| گلاب | 1 قاشق غذا خوری | |
| نمک | 1 پینچ | |
| خامه صبحانه (اختیاری) برای بافت کرمی شیر برنج | نصف لیوان | |
| پودر هل (اختیاری) | 1 قاشق غذا خوری | |
| پودر پسته برای تزئین | 1 قاشق چای خوری | |
| دارچین پودر (اختیاری) برای تزئین | به میزان لازم |
1 خیس کردن برنج
برنج را بشویید و در آب ولرم به مدت ۲ تا ۳ ساعت خیس کنید. این کار باعث میشود برنج زودتر بپزد و دانهها یکدست باز شوند.
2 پخت اولیه برنج
برنج خیسخورده را آبکشی کنید. در قابلمه ۳ لیوان آب + یک پینچ نمک بریزید و روی حرارت زیاد بگذارید تا جوش بیاید.
3 تبخیر آب و مغزپخت شدن
وقتی آب جوش آمد، حرارت را کم کنید تا آب تقریباً تبخیر شود و برنج کاملاً نرم و باز شود. این مرحله حدود ۱۵ دقیقه زمان نیاز دارد.
4 حل کردن شکر
یک لیوان شکر را با نصف لیوان آب جوش مخلوط کنید تا کامل حل شود، سپس به برنج اضافه کنید و ۲-۳ دقیقه هم بزنید.
5 اضافه کردن شیر و جا افتادن
۳ لیوان شیر را کمکم اضافه کنید. حرارت را ملایم کنید و مدام هم بزنید تا شیر برنج غلیظ و کشدار شود (حدود ۱۵ دقیقه).
6 عطر دادن با گلاب و هل
یک قاشق غذاخوری گلاب و (در صورت تمایل) یک قاشق غذاخوری پودر هل اضافه کنید. ۵ دقیقه دیگر بپزید سپس زیر شعله را خاموش کنید.
7 اضافه کردن خامه
نصف لیوان خامه همدما با محیط را اضافه کنید و آرام هم بزنید تا بافت مخملی شود.
8 سرو شیر برنج
شیر برنج را در کاسههای سرو بکشید. برای سرور مجلسی و ساده، با پودر پسته، خلال بادام و دارچین تزیین کنید. گرم در زمستان یا سرد در تابستان سرو کنید.
نکتههای شیر برنج
پرسشهای متداول شیر برنج
چرا شیر برنج من شل شد؟
میتوان شیر برنج را بدون شکر درست کرد؟
بهترین برنج برای شیر برنج چیست؟
شیر برنج را چند روز میتوان نگه داشت؟
جدول ارزش غذایی در هر وعده
| مواد مغذی | مقدار | ٪ نیاز روزانه * |
|---|---|---|
| 🔥 کالری | 385.88 kcal | - |
| 🥩 پروتئین | 7.74 g | %15 |
| 🌾 کربوهیدرات | 85.58 g | %29 |
| ← 🍬 قند | 68.72 g | %137 |
| 🥑 چربی | 1.98 g | %3 |
| ← 🧈 چربی اشباع | 1.14 g | %6 |
| 🥦 فیبر | 0.24 g | %1 |
| 🧂 سدیم | 120.01 mg | %5 |
| * نیاز روزانه بر اساس رژیم 2000 کالری در روز | ||